Tại sao phải triển khai trung tâm giám sát, điều hành thông minh (IOC)
Sự phát triển của các thành phố bền vững và thông minh là một trong những mục tiêu được đặt lên hàng đầu để phát triển kinh tế-xã hội của nhiều quốc gia trên thế giới trong đó bao gồm cả Việt Nam. Ở Việt Nam, có khoảng hơn 30 tỉnh thành và thành phố đã và đang triển khai các dự án đô thị/thành phố thông minh.
Trong khi đó, nhiều thành phố đang đối mặt rất nhiều thách thức như cơ sở hạ tầng không đầy đủ, không đáp ứng nhu cầu phát triển như mong đợi và số lượng phương tiện giao thông tăng lên nhanh chóng. Trong thành phố, các con đường thì quá tải, hệ thống phương tiện công cộng không thể đáp ứng được nhu cầu đi lại của người dân và không hiệu quả. Bên cạnh đó, thiếu nguồn tài nguyên cho cơ sở hạ tầng, kinh tế-xã hội và sự phát triển của công nghệ cao.
Để giải quyết những vấn đề kể trên các tỉnh, thành phố đang có những bước đi quan trọng trong việc xây dựng, triển khai trung tâm giám sát, điều hành thông minh (được gọi là IOC). Ở Việt Nam có nhiều đơn vị đang cung cấp, triển khai các dịch vụ về IOC điển hình như: VNPT, Viettel, FPT,… Hệ thống IOC đóng vai trò tối quan trọng trong việc điều hành, chỉ đạo, tổng hợp mọi hoạt động của đô thị thông minh thông qua việc thu thập, phân tích và tiêu chuẩn hóa dữ liệu.
Song song đó, IOC phân tích, nắm bắt dữ liệu, cung cấp các báo cáo chuyên sâu để xác định, chỉ đạo các hoạt động của đô thị nhằm cung cấp cho chính quyền địa phương với sự hỗ trợ tối đa.
IOC cơ bản bao gồm những phân hệ, chức năng chính như sau:
- Trung tâm giám sát và điều hành giao thông: Là đơn vị cốt lõi để quản lý và điều phối hệ thống giao thông thông minh. Nó kết nối các hệ thống camera thông minh nhằm quan sát các giao lộ và các tuyến đường huyết mạch. Nó cũng tạo ra sự tham giao vào hệ thống điều khiển đèn tín hiệu giao thông, phạt vi phạm và hệ thống giám sát giao thông cũng như đưa ra các chỉ số cho việc quản lý giao thông như tai nạn giao thông và tình trạng kẹt xe. Nó cho phép camera thông minh và điều hướng GPS điều này giúp phân tích lưu lựng giao thông tại các giao lộ. Vì vậy, để hiệu chỉnh chu kỳ và tần số đèn tín hiệu giao thông nhằm tối ưu dung lượng và giảm thiểu nạn kẹt xe. Đồng thời, nó cũng cung cấp thông tin về mật độ xe cộ để hỗ trợ giao thông trong việc chọn những tuyến đường phù hợp nhất.
- Trung tâm giám sát và điều hành an toàn cộng đồng: Hệ thống này tích hợp vào tất cả các camera trong thành phố, sử dụng kỹ thuật phân tích video thông minh như thuật toán nhận dạng khuôn mặt nhằm giúp truy tìm các đối tượng tình nghi và tội phạm; Nó cũng có khả năng điều tra các hành vi vi phạm luật như tụ tập đám đông, biểu tình, đánh nhau và các khu vực hạn chế xâm nhập. Nó cũng có thể giám sát an toàn cộng đồng trong nhiều khu vực bị hạn chế, các trụ sở đảng và nhà nước, các đại sứ quán, cũng như những nơi công cộng đông đúc trong khu vực thành phố để đảm bảo an toàn và trật tự đô thị.
- Trung tâm vận hành khẩn cấp: Là trung tâm được tích hợp vào các dịch vụ trả lời khẩn cấp cho cộng đồng các số điện thoại đơn lẻ (113, 114, 115) sẽ được tích hợp vào trong một số điện thoại duy nhất chặng hạn như 112 tương tự như dịch vụ nhận cuộc gọi khẩn cấp của Mỹ là 911 của Anh là 119. Nó cung cấp các chức năng tiên tiến như định danh được vị trí của các thuê bao di động được hiển thị trên bản đồ số và lấy nét camera tại khu vực xảy ra sự cố. Do đó, Trung tâm này sẽ giúp bao trùm được mỗi thông tin liên quan đến hiện trượng vụ việc ngay lập tức. Nó hỗ trợ các cơ quan chức năng theo dõi vị trí hiện trường và tối ưu các tuyến đường để hỗ trợ tối đa các xe chữa cháy, xe cấp cứu, các đội phản ứng nhanh.
- Trung tâm giám sát an toàn thông tin: Trung tâm này có chức năng giám sát an toàn thông tin mạng dự trên các giải pháp, kỹ thuật tiên tiến nhất. Nó có trách nhiệm vận hành 24/7 để giám sát, hỗ trợ và trả lời cho tất cả hệ thống công nghệ thông tin của thành phố như LAN/WAN, trung tâm dữ liệu, hệ thống email và các ứng dụng đặc biệt khác. Trung tâm nay cung cấp các cảnh báo thời gian thực về bảo mật thông tin cũng như truy tìm các nguồn gốc của việc truy cập bất hợp pháp (hack) hệ thống và các mục tiêu hiện tại cho những tin tặc (hacker). Cùng thời điểm, nó thực hiện phân tích cho tất cả các thông tin bảo mật được thu thập từ các hệ thống mạng, các máy chủ, các hệ thống email, các ứng dụng và người dùng máy tính nhằm đưa ra các biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất để duy trì an toàn thông tin.
- Trung tâm phân tích và tích hợp dữ liệu: Trung tâm này thu thập các dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau của hệ thống dữ liệu tập trung chẳng hạn như các hệ thống ứng dụng đặc biệt và tập trung và nhiều file dữ liệu riêng lẻ. Trung tâm thực hiện làm sạch, chuẩn hóa và thiết lập các mô hình dữ liệu cho nhiều lĩnh vực và file khác nhau. Nó sẽ thu thập số liệu, hình ảnh và báo cáo chuyên sâu để hỗ trợ trong quá trình đưa ra quyết định của thành phố. Sau đó, nó sẽ công bố và cung cấp thông tin và kinh tê-xã hội cho các tổ chức, cơ quan và cá nhân trong việc thực thi pháp luật.
- Tổng đài hỗ trợ công dân: Tổng đài này như là một kênh hệ thống luôn online trực tuyến để hỗ trợ trong việc giải đáp thắc mắc của công dân trong các lĩnh vực liên quan đến đô thị (thủ tục hành chính, y tế, cấp cứu,…) thông qua các ứng dụng di động, gọi điện, mạng xã hội. Hệ thống này sử dụng trí tuệ nhân tạo (CallBot, ChatBot) tự động trả lời để tiếp tục đưa thông tin chung đến cho chính quyền trực tiếp trả lời các yêu cầu từ người dân.
- Trung tâm giám sát thông tin và truyền thông: Trung tâm này có chức năng giám sát tất cả các thông tin trực tuyến và kích hoạt sớm cho chính quyền liên quan đến khủng hoảng thông tin. Nó sẽ tập hợp tất cả nguồn thông tin và truyền thông trên mạng Internets (facebook, fanpages, mạng xã hội,…), sử dụng thuật toán (xử lý ngôn ngữ và khai thác dữ liệu) tự động tìm kiếm các từ, tự động hiệu chỉnh lỗi chính tả, trích xuất từ và cụm từ chính và đánh dấu chúng về nội dung là tích cực hay tiêu cực.
- Trung tâm giám sát dịch vụ công cộng: Trung tâm này sẽ giám sát và quan sát các dịch vụ vận hành công cộng như giám sát nước sạch, ô nhiễm môi trường, tình trạng thu gom rác thải, hệ thống thoát nước để ngăn ngừa lũ lụt cục bộ và hệ thống chiếu sáng công cộng. Bằng cách sử dụng Internet vạn vật nhằm kết nối các cảm biến, camera giám sát được tích hợp vào IOC.
- Trung tâm giám sát dịch vụ hành chính công: Trung tâm này sẽ được tích hợp trong hệ thống IOC có chức năng thực thi giám sát dịch vụ hành chính công từ cấp xã, huyện/thị/thành phố đến cấp tỉnh. Theo dõi, giám sát hiện thị, phân tích, thống kê tất cả các thủ tục của tất cả ngành, lĩnh vực của toàn tỉnh/thành phố, giúp cho cơ quan chức năng có cái nhìn tổng quát về tình hình giải quyết hồ sơ, thủ tục hành chính để ra quyết định, đôn đốc và xử lý các địa phương không giải quyết hồ sơ cho cá nhân, tổ chức. Từ đó, tránh tình trạng chậm giải quyết, nhanh chóng phản hồi cho người dân, tổ chức.
Để thỏa mãn, đáp ững được các yêu cầu chức năng kể trên IOC cần phải vận hành trên nền tảng phần mềm thống nhất mạnh mẽ cho giám sát và điều hành, được gọi là “nền tảng IOC”. Nền tảng này được xây dựng trên rất nhiều công nghệ 4.0 hiện đại như: Internet vạn vật (IoT) nhằm kết nối vô hạn các cảm biến và camera giám sát; trí tuệ nhân tạo (AI) cho việc phân tích các videos được truyền về và robot trả lời tự động (autobot) có thể thực hiện việc trả lời tự động hầu hết các câu hỏi của người dân; và cuối cùng là phân tích dữ liệu để tạo ra các bản báo cáo và dự báo chuyên sâu có thể hỗ trợ mỗi hệ thống để đưa ra các quyết định tương ứng.
Hệ thống vận hành thành phố tập trung
Điều quan trọng nhất của IOC là một hệ thống vận hành thành phố tập trung được tích hợp trong bản đồ số của thành phố để giúp chính quyền làm những công việc sau:
- Quản lý nguồn tài nguyên chẳng hạn như: dịch bệnh, trạm cứu hỏa, lực lượng tuần tra, cảnh sát giao thông và các camera được lắp đặt xung quanh thành phố ở tọa độ địa lý trên bản đồ số nhằm cung cấp các thông tin về tình trạng giao thông, mật độ giao thông, và tốc độ giao thông trung bình trên đường được biểu diễn bởi các bảng màu khác nhau tùy theo mức độ như: xanh, vàng, đỏ. Quản lý cảnh báo bất thường diễn ra trong khu vực thành phố.
- Tiếp đến là hệ thống phân tích, quản lý video thông minh cho phép video hiển thị dưới dạng lưới trên màn hình hiển thị thông qua việc tích hợp tất cả các camera trong thành phố. Điều này cho phép hình ảnh dữ liệu được truyền trực tiếp từ camera có thể được dừng lại, xem lại cũng như phóng to, thu nhỏ. Hệ thống này cho phép phân tích hiệu suất tuyệt vời với độ chính xác và tốc độ xử lý cực cao. Nó có thể phát hiện và trích xuất thông tin cần thiết các hoạt động giám sát và quan sát chẳng hạn như nhận dạng phương tiện, nhận dạng biển số xe, cũng như phát hiện vi phạm tín hiệu giao thông, kẹt và tai nạn xe. Đồng thời, nó có hệ thống nhận dạng khuôn mặt, giám sát đám đông và phát hiện xâm nhập vào những khu vực hạn chế.
- Thứ ba là ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong đã ngôn ngữ và phân tích dữ liệu lớn nhằm kiểm soát bảo mật và an toàn thông tin, thông tin báo chí và thông tin mạng cũng như cung cấp hỗ trợ tìm kiếm và tự động trả lời cho công dân.
- Cuối cùng là phân tích dữ liệu lớn, hệ thống này ứng dụng kỹ thuật, công nghệ tiên tiến, hiện đại như là dữ liệu lớn và tích hợp kinh doanh thông minh (BI) để phân tích, cung cấp các báo cáo và số liệu nhằm hỗ trợ người đứng đầu thành phố trong quá trình ra quết định cho sự phát triển kinh tế - xã hội.
KKH