Việt Nam đặt mục tiêu trở thành nền kinh tế có mức thải carbon thấp. Tuy nhiên, trên thực tế nước ta là một nền kinh tế phát triển nhanh với sự tăng trưởng đáng kể về nhu cầu năng lượng và tốc độ tăng trưởng tiêu thụ điện ở mức hai con số. Điều này, đặt ra bài toán cần phải có bước chuyển đổi năng lượng một cách tích cực để cải thiện tình trạng hiện tại và đạt mục tiêu đã đặt ra như lời của Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh khí hậu được tổ chức trong khuôn khổ Hội nghị lần thứ 26 các Bên tham gia Công ước khung của Liên Hiệp Quốc về Biến đổi khí hậu (COP26) vừa qua tại Vương Quốc Anh: Việt Nam sẽ xây dựng và triển khai các biện pháp giảm phát thải khí nhà kính mạnh mẽ bằng nguồn lực của mình, cùng với sự hợp tác và hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, nhất là các nước phát triển, cả về tài chính và chuyển giao công nghệ, trong đó có thực hiện các cơ chế theo Thỏa thuận Paris, để đạt mức phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050.
Dự đoán nhu cầu năng lượng toàn cầu sẽ gia tăng, theo dự đoán số lượng và nhận thức về sự phát triển kinh tế và dân số tăng trưởng nhanh ở các nước đang phát triển, có thể làm trầm trọng thêm tình trạng suy thoái môi trường. Có thể nói năng lượng gió là một nguồn năng lượng thân thiện với môi trường, thúc đẩy phát triển kinh tế xanh và là nguồn năng lượng mới và phát triển mạnh nhất trên thế giới trong thời đại ngày nay và điện gió Việt Nam là con đường cho sự phát triển của một ngành năng lượng mới khỏe mạnh và cạnh tranh trong công nghiệp gió ngoài khơi ở Việt Nam.
Đầu tiên, chúng ta hãy tìm hiểu năng lượng gió là gì? Năng lượng gió là động năng của không khí di chuyển trong bầu khí quyển trái đất. Năng lượng gió là một hình thức gián tiếp của năng lượng mặt trời. Người ta sử dụng gió để tạo ra điện, vận dụng sự chuyển động của luồng không khí tạo ra trong chuyển động. Tuabin gió mang năng lượng gió chuyển thành điện năng. Để tạo ra điện năng, năng lượng gió đã tác động lên cánh quạt của tuabin khiến chúng quay. Khi đó, quá trình biến đổi năng lượng được diễn ra. Nhờ trục quay của tuabin được nối với máy phát điện nên nhờ đó năng lượng điện được tạo ra và truyền tải qua điện từ học.
Theo thông tin của Phòng thí nghiệm Năng lượng tái tạo của Mỹ (NREL), sở dĩ điện gió được quan tâm vì 1 MW điện gió được sản xuất sẽ giúp giảm khoảng 2.600 tấn CO2 phát thải ra môi trường. Thực tế là càng tiêu thụ ít nhiên liệu hóa thạch thì càng phát thải ít CO2 và giảm phát thải CO2 hiện trở thành tiêu chuẩn để theo dõi sự tiến bộ của việc áp dụng các loại hình năng lượng thay thế.
Ngoài ra, những ưu điểm mà năng lượng gió mang lại như: Năng lượng gió là nguồn năng lượng xanh và không gây ô nhiễm; Tiềm năng của nguồn năng lượng này là rất lớn – gấp 20 lần so với những gì toàn bộ con người cần; Năng lượng gió có thể tái tạo và không có cách nào chúng ta có thể chạy ra khỏi nó (vì chúng bắt nguồn từ mặt trời); Chi phí vận hành thấp. Hơn nữa, tại Việt Nam với điều kiện thiên nhiên ưu đãi với tài nguyên gió cả trên bờ và ngoài khơi, hệ thống bờ biển dài hàng trăm Km: khu vực từ Bình Thuận đến Cà Mau, khoảng cách từ bờ ra đến 300 km là nơi có tốc độ gió đạt từ 7-11 m/s, khu vực ven bờ vịnh Bắc Bộ phía Bắc từ Quảng Ninh đến Quảng Trị có tốc độ gió chủ yếu 6 m/s. Đây là nơi tiềm năng công suất năng lượng gió lớn nhất trên thế giới; và gió ngoài khơi cung cấp tiềm năng giảm thiểu carbon nhất (theo Hoegh-Guldberg. O., và cộng sự. 2019. '' Đại dương như một giải pháp cho khí hậu thay đổi”)
Theo thống kê của Hiệp hội Năng lượng toàn cầu (GWEC), trong năm 2020 bất chấp tác động của dịch bệnh covid – 19 các công trình lắp đặt năng lượng gió mới trên toàn cầu vẫn tăng 36% so với năm 2019. Điều nay cho thấy tiềm năng phát triển ngành công nghiệp điện gió rất được các nước trên thế giới quan tâm nói chung và Việt Nam nói riêng.
Hình 1: : Số lượng lắp đặt các công trình điện gió
.jpg)
Hình 2_Toàn cảnh hội thảo năng lượng gió Việt Nam 2021
Hình 3_ Bà Trần Thị Hồng Lan – Phó Cục trưởng Cục Ứng dụng và Phát triển công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ
Hình 4_ Ông Gareth Ward, Đại sứ Vương Quốc Anh tại Việt Nam, Đại sứ quán Anh
Để đạt được mục tiêu mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, thì tốc độ thực hiện phát triển điện gió hàng năm sẽ phải tăng cao – Do đó, cần phải có những chính sách cấp thiết can thiệp vào phát triển nguồn năng lượng xanh này như: Đặt ra các mục tiêu rõ ràng, dài hạn và thực hiện theo tiến độ; Xây dựng mô hình tập trung để xác định các vùng gió ngoài khơi; Trao giải cho một dự án quy mô lớn theo từng giai đoạn; Tích hợp các thông lệ quốc tế tốt nhất về thiết kế và chứng nhận trang trại gió; Tập trung vào việc tạo ra các kịch bản quỹ đạo giảm chi phí,…
Định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 cũng nêu rõ tầm quan trọng của việc đa dạng hóa nguồn năng lượng, chú trọng phát triển các nguồn năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, với mục tiêu nâng tỷ trọng trong tổng cung năng lượng sơ cấp đạt ít nhất 20% vào năm 2030 và 30% vào năm 2045. Bộ Khoa học và Công nghệ được giao chủ trì rà soát cơ chế, chính sách, hành lang pháp lý nhằm khuyến khích, thúc đẩy việc nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng các tiến bộ khoa học và công nghệ, từng bước áp dụng các biện pháp đổi mới công nghệ, thiết bị trong ngành năng lượng và các ngành sử dụng nhiều năng lượng, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cũng như các nhiệm vụ khác đề hiện đại hóa ngành năng lượng trong nước.
Hải Nhật